Kancelaria parafialna

poniedziałek - piątek:

     godz. 15.30 - 16.30

     oraz dodatkowo

poniedziałek i piątek:

     godz. 18.00 - 19.00

Ks. ppłk Jerzy Szacki (1884 - 1957)

- Inicjator budowy naszego kościoła - 

   Urodził się 23 kwietnia 1884 w Połominie w powiecie sokólskim (wówczas parafia Janów - chrzest 26 kwietnia, nr aktu 78/1884) obecnie w województwie podlaskim w rodzinie Wiktora Szackiego i Anieli Lewickiej. Szkoły średnie ukoń­czył w Grodnie, a następnie udał się na studia teologiczne w Rzymskokatolickiej Akademii Duchownej w Sankt Petersburgu. Ich zwieńczeniem było przyjęcie święceń kapłańskich w tamtejszym kościele pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w niedzielę, 12 grudnia 1910 roku, z rąk metropolity mohylewskiego, ks. abp. Wincentego Kluczyńskiego (Dwutygodnik Diecezjalny Wileński, R. 1, nr 24 z dnia 21.12.1910 / 3.01.1911 ). Jako nowo wyświęcony duchowny archidiecezji mohylewskiej objął na początku obowiązki katechety w szkołach średnich w Mohy­lewie, gdzie pracował  w latach 1910 - 1913. W roku 1913 został proboszczem w Łohiszynie na Polesiu, które to stanowisko piastował do roku 1920.  W okresie I wojny światowej Łohiszyn był terenem walk od roku 1915 do roku 1918. Mimo to ks. Jerzy Szacki pozostał na miejscu narażony na prześladowania, rewizje i aresztowania. Jako niezmordowany działacz spo­łeczny stworzył w Łohiszynie w roku 1918 organi­zację polską w warunkach bardzo ciężkich i wśród ludności narodowo mało uświadomionej, a nadto za­łożył w powiecie Pińskim 8 polskich szkół, utrzymy­wanych przez ludność miejscową do czasu objęcia rządów przez polskie władze. Skazany na śmierć przez bolszewików zdołał zbiec i po dłuższym ukrywaniu się po lasach dotarł w końcu do polskich placówek, gdzie podjął obowiązki duszpasterza w Wojsku Polskim. Służył jako kapelan wojskowy podczas wojny polsko-bolszewickiej za co został odznaczony Orderem Polonia Restituta V klasy i Krzyżem Walecznych. Awansowany do stopnia kapelana (odpowiednik kapitana) ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku. W latach 1923 - 1924 pełnił funkcję kapelana garnizonu Inowrocław, gdzie zainicjował między innymi budowę ze składek żołnierskich kościoła garnizonowego. Następnie został szefem Kierownictwa Rejonu Duszpasterstwa w Równem (obecnie na Ukrainie) i jednocześnie kapelanem garnizonu Równe - Sarny. W roku 1928 pozostawał szefem KRD w Równem i w dalszym ciągu sprawował stanowisko proboszcza tamtejszej parafii. Pod koniec roku został przeniesiony do Gdyni, gdzie na Oksywiu objął obowiązki administratora tamtejszej parafii wojskowej Marynarki Wojennej w miejsce przeniesionego do Lublina dotychczasowego proboszcza księdza kapelana Władysława Miegonia. Tam też został awansowany do stopnia starszego kapelana (odpowiednik majora) ze starszeństwem z 1 stycznia 1931 roku.

   W Gdyni ks. Jerzy Szacki podobnie, jak jego poprzednik pełnił nie tylko obowiązki duszpasterskie  i administratora marynarskiej parafii, ale także aktywnie uczestniczył w działalności kulturalno - oświatowej, jak również czynnie współuczestniczył we wszystkich przedsięwzięciach podejmowanych przez Dowództwo Floty. Święcił bandery zakupionych przez Polskę okrętów i błogosławił ich załogi przed wyjściem w morze. Między innymi 9 maja 1929 roku i 30 lipca 1932 roku ks. kapelan Jerzy Szackiego odprawiał mszę św. przed wyjściem ORP „Iskra” w rejs szkolny z słuchaczami Szkoły Podchorążych Marynarki Wojennej. Pełniąc tyle rozlicznych obowiązków ks. Jerzy Szacki za swe priorytetowe zadanie uznał zainspirowanie marynarskiej społeczności do  budowę kościoła. Ten szczytny cel kapelana uzyskał silne wsparcie ze strony dowódcy Floty komandora Józefa Unruga. Cieszący się dużym autorytetem, także w środowisku cywilnym Gdyni, kmdr Józef Unrug po konsultacji z byłym proboszczem ks. Miegoniemstanął na czele ukonstytuowanego w styczniu 1931 roku Komitetu Wykonawczego Budowy Kościoła Garnizonowego w Gdyni. W dniu 9 lutego 1931 roku, na zaproszenie komandora Unruga, do komitetu budowy kościoła, na prawach członka honorowego, dołączył Prezydent Gdyni Mieczysław Bilek. Dnia 15 sierpnia 1933 roku na terenie portu wojennego odbyło się uroczyste poświęcenie kamienia węgielnego pod budowę oksywskiego kościoła garnizonowego. Aktu poświęcenie kamienia dokonał biskup polowy Józef Gawlina w obecności gen. Stanisława Buchard-Bukackiego jako przedstawiciela Prezydenta RP, wojewody pomorskiego Mieczysława Seydlitza, komisarza rządu RP w Gdyni Franciszka Sokoła, zastępcy dowódcy floty kmdr. Stefana Frankowskiego, szefa sztabu dowództwa floty kmdr. Eugeniusza Solskiego oraz wielu innych wyższych oficerów marynarki i zaproszonych gości. Do budowy kościoła według projektu profesora Mariana Lalewicza przystąpiono jednak dopiero w 1934 roku, po powrocie na stanowisko proboszcza oksywskiej parafii księdza Władysława Miegonia.

   Od stycznia 1934 do 1939 roku ks. Jerzy Szacki był prefektem Szkoły Podchorążych Kawalerii w Grudziądzu i rektorem - administratorem kościoła wojskowego pw. św. Jerzego w Bydgoszczy oraz wikariuszem tamtejszej parafii katedralnej św. Marcina i Mikołaja. W roku 1934 dokonał poświecenia cmentarza parafii wojskowej w Bydgoszczy. W dniu 19 marca 1939 roku został awansowany do stopnia proboszcza (odpowiednik podpułkownika).

   Ks. Jerzy Szacki po niemieckim najeździe na Rzeczpospolitą we wrześniu 1939 roku i rozpoczęciu II wojny światowej wziął udział - jako szef duszpasterstwa i służby sprawiedliwości 15. Wielkopolskiej Dywizji Piechoty Wojska Polskiego - w walkach wojny obronnej m.in. w dniach 9 - 18 września w bitwie nad Bzurą. Został zatrzymany przez Niemców w Warszawie  jako jeniec wojenny - być może pod koniec oblężenia Warszawy, w której część jego 15. dywizji brała udział (prawdopodobnie 27 września). Był więziony kolejno w obozach jenieckich: oflag XI B Braunschweig i oflag IV B Königstein (od 5 października 1939). Następnie 7 lub 9 grudnia 1939 roku został przewieziony do obozu dla jeńców wojennych oflag IX C IX A/Z Rotenburg. Stamtąd w związku z planowanym przez Niemców atakiem na Francję został w dniu 18 kwietnia 1940 roku wraz z innymi kapelanami z pogwałceniem konwencji haskiej, jako jeniec wojskowy przesłany do obozu koncentracyjnego KL Buchenwald (nr więźnia 1768), a następnie 7 lipca 1942 roku do obozu koncentracyjnego KL Dachau (nr więźnia 31231). Tam doczekał wyzwolenia 29 kwietnia 1945 roku przez wojska amerykańskie. Następnie przebywał w Polskim Ośrodku Wojskowym w Murnau (Polish Army Officers Camp in Murnau) w Bawarii (dawny wojenny oflag VII A), po czym w obozach dla osób przemieszczonych (Displaced Persons DP) Altenstadt i Ingolstadt pełniąć w nich posługę duszpasterską jako tamtejszy kapelan. Około 1 maja 1951 roku wyemigrować z Niemiec do USA, a dokładnie do St. Augustine na Florydzie. W latach 1954 - 1957 był związany z kościołem pw. św. Józefa w St. Peterburg na Florydzie. Zmarł dnia 3 września 1957 roku. Dwa dni później został pochowany w kwaterze księży na cmentarzu San Lorenzo w St. Augustine na Florydzie (w pobliżu Mauzoleum Biskupów, Blok A, Grób 15)

Kościół w Janowie w stanie z roku 1884. Przed świątynią stoi ks. Ryszard Knobelsdorf / Fot.: isokolka.eu.

Jerzy Szacki jako uczeń szkoły średniej wraz z rodziną przed domem w Połoninie.

Uroczystość poświęcenia kościoła pw. Apostołów Piotra i Pawła w Łohiszynie w 1915 roku.

Msza polowa celebrowana przez ks. mjr. Jerzego Szackiego na pokładzie ORP "Iskra" przed drugim rejsem oceanicznym - Gdynia 9.05.1929 r. / Fot.: NAC

Uroczystości pogrzebowe mjr. Ludwika Idzikowskiego. Kondukt prowadzi ks. mjr Jerzy Szacki - Gdynia 14.08.1929 r. / Fot.: NAC

Msza polowa celebrowana przez ks. mjr. Jerzego Szackiego na pokładzie ORP "Bałtyk" podczas promocji absolwentów Oficerskiej Szkoły MW - Gdynia 15.08.1932 r. / Fot.: NAC

Ks. ppłk Jerzy Szacki (szósty z lewej w trzecim rzędzie od dołu ) wśród 59 kapelanów w niemieckim obozie jenieckim / oflag IX A/Z Rotenburg a. d. Fulda - marzec 1940 rok /

Ks. ppłk Jerzy Szacki jako więzień nr 31231 KL Dachau - rok 1942.

Ks. ppłk Jerzki Szacki w obozie dla przesiedleńców w Ingolstadt ( Niemcy - rok 1949 ).

Ks. Jerzy Szacki na ulicy w St. Augustine na Florydzie w USA - rok 1954.

Ks. Jerzy Szacki - wrzesień 1956 roku.

Obrazek prymicyjny ks. Jerzego Szackiego.

Informacja - "Dziennik Urzędowy Województwa Wołyńskiego" nr 2 z 10.03.1924 roku.

Wyciąg - "Rozkaz Wewnętrzny Biskupa Polowego Wojsk Polskich" nr 6 z 17.12.1936 roku.

Nasza inicjatywa

- nowa płyta na grobie ks. ppłk. Jerzego Szackiego -

   W ramach upamiętniania historii MW oraz związanej z nią naszej parafii wojskowej w Gdyni, m.in. przywracamy należną pamięć wobec ks. ppłk. Jerzego Szackiego, administratora parafii w latach 1929 - 1933 oraz inicjatora budowy marynarskiego kościoła garnizonowego na gdyńskim Oksywiu. Wyrazem tego jest poświęcona jego osobie pamiątkowa tablica odsłonięta w naszej świątyni w 2019 roku oraz stosowne informacje zamieszczone o ks. ppłk. Szackim na parafialnej stronie internetowej.

   W czerwcu 2021 roku dzięki zaangażowaniu i pomocy s. Dagmary, przełożonej domu zakonnego Sióstr Służebniczek Niepokalanego Poczęcia NMP Wielkopolskich z ul. Dickmana w Gdyni oraz przebywającej w USA jej rodzonej siostry, pani Joanny Dzikowskiej udało się zlokalizować miejsce pochówku ks. ppłk. Jerzego Szackiego. Otóż po śmierci w 1957 roku jego doczesne szczątki zostały pochowane w kapłańskiej kwaterze katolickiego cmentarza San Lorenzow miejscowości Saint Augustine na Florydzie (USA).

   U Boga nie ma przypadków, lecz wszystko jest przejawem Jego Opatrzności. Nasz wikariusz, ks. kmdr ppor. Artur Samsel, od połowy czerwca 2021 roku towarzyszył jako kapelan podchorążym AMW oraz załodze ORP Wodnik w rejsie przez Ocean Atlantycki m.in. do portu Miami na Florydzie. Korzystając z tej niebywałej okazji udało się skontaktować z ks. Arturem w trakcie rzeczonego rejsu i przekazać mu stosowne informacje związane z lokalizacją grobu ks. ppłk. Szackiego. W ramach trzydniowego postoju ORP Wodnik w porcie Miami nasz wikariusz w dniu 7 lipca udał się wypożyczonym samochodem do oddalonego o 325 mil Saint Augustine, gdzie odszukał i nawiedził grób ks. ppłk. Jerzego Szackiego odmawiając w jego intencji Koronkę do Miłosierdzia Bożego (Fotoreportaż z tego wydarzenia możemy zobaczyć na naszej parafialnej stronie internetowej w galerii zdjęć w dziale To już było...). Okazało się jednaj, że nagrobna płyta zawiera błędne daty dotyczące urodzin, święceń kapłańskich, jak i samego zgonu, zaś nazwisko ks. Jerzego Szackiego zostało przekręcone i wyryte w kamieniu jako Jerzy Szaki.

   W związku z powyższym, korzystając z pośrednictwa wspomnianej pani Joanny Dzikowskiej, nawiązaliśmy kontakt z tamtejszą diecezją Saint Augustine oraz zarządem cmentarza San Lorenzo wyjaśniając całą historię i nasze zainteresowanie ks. Szackim oraz wskazując na błędne informacje o kapłanie podane na jego grobie. W odpowiedzi otrzymaliśmy skany nielicznych dokumentów o ks. ppłk. Jerzym jakie znajdują się w archiwum diecezji oraz prośbę o szczegółowe informacje o naszym bohaterze. Wobec tego przetłumaczyliśmy życiorys ks. Szackiego na język angielski i odesłaliśmy dla strony amerykańskiej z prośbą o wykonanie nowej nagrobnej tablicy z właściwymi informacjami, zgłaszając równocześnie gotowość do pokrycia kosztów tego przedsięwzięcia.

   Po lekturze przesłanego im życiorysu decydenci diecezji Saint Augustine byli pod wielkim wrażeniem życiowych doświadczeń i dokonań ks. Szackiego. Jak sami przyznali nie wiedzieli, że w ich diecezji w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku posługiwał tak zasłużony kapłan, wojenny kapelan i więzień niemieckich obozów koncentracyjnych. W związku z tym została wyrażona zgoda na nową, z poprawnymi informacjami nagrobną tablicę. Ponadto strona amerykańska poinformowała naszą parafię, że pokryje koszt jej wykonania z własnych zasobów finansowych. Efektem tego było wysłanie na naszą pocztą elektroniczną projektu nowej tablicy, który mieliśmy zatwierdzić przed jej wykonaniem. Niestety, ze względu na jej znormalizowane wymiary,  nie udało się umieścić na tablicy dodatkowego wiersza z informacją, że ks. Jerzy Szacki był polskim kapelanem wojskowym. Za to przed imieniem i nazwiskiem zmarłego dodaliśmy jego stopień podpułkownika. I tak oto w styczniu 2022 roku po stosownych formalnościach zarząd cmentarza San Lorenzo rozpoczął procedury związane z wykonaniem nowej nagrobnej tablicy w takim samym kamiennym materiale z jakiego był wykonany pierwotny nagrobek. Trochę to wszystko trwało, ale koniec końcem w dniu 29 kwietnia na grobie ks. ppłk. Jerzego Szackiego została umieszczona nowa tablica z właściwymi informacjami dotyczącymi zmarłego kapłana - inicjatora budowy naszego garnizonowego kościoła. Requiescat in pace.

Pierwotna tablica na grobie ks. ppłk. Jerzego Szackiego.

Ostateczny projekt nowej, nagrobnej tablicy zatwierdzony przez naszą parafię.

Nowa tablica z 2022 roku z poprawnymi informacjami na grobie ks. ppłk Jerzego Szackiego na cmentarzu San Lorenzo w miejscowości Saint Augustine na Florydzie (USA).

 

Dzisiaj jest

niedziela,
03 listopada 2024

(308. dzień roku)

Święta

Niedziela, XXXI Tydzień zwykły
Rok B, II
Trzydziesta Pierwsza Niedziela zwykła

Msze Święte

poniedziałek - sobota:

     godz. 17.00

niedziela:

     godz.   9.30, 11.00, 19.30

Wyszukiwanie
Licznik
Liczba wyświetleń strony:
4631